اِژيه يکي از شهرهاي استان اصفهان در مرکز ايران است.
اين شهر با جمعيت 4500 نفر در بخش جلگه شهرستان اصفهان قرار دارد.محل اين شهر در خاور استان اصفهان و در منطقه‌اي کويري است.
شهر اژيه فاقد هرگونه معدن، کارخانه يا واحدهاي توليدي و صنعتي است و شغل اغلب مردم اين شهر کشاورزي و دامپروري است.
1- موقعيت جغرافيائي شهر اژيه شهر اژيه از توابع شهرستان اصفهان واقع در بخش جلگه در فاصله 75 كيلومتري شرق اصفهان و در مركز منطقه حاصلخيز رودشتين في مابين پنج مركز بخش جلگه ،كوهپايه،بن رود،جرقويه علياوجرقويه سفلي برروي مدارهاي 45/22/52طول شرقي و30/26/32عرض شمالي در ارتفاع 1480متري سطح دريا قرار دارد ، 0 رودخانه زاينده رود كه از سلسله جبال زاگرس سرچشمه ميگيرد پس از مصفا نمودن شهر اصفهان راهي ديار شرق ميگردد و اولين شهر ي كه زاينده رود از وسط آن ميگذرد شهر اژيه است0 اژيه بر سر چهار راه ارتباطي مراكز بخش و نقاط شهري ، روستائي شرق اصفهان واقع شده است و از همين لحاظ رفت و آمد از ساير نقاط به اين شهر بسيار سهل و آسان صورت ميگيرد 0 اژيه يكي از شهرهاي منطقه شرق اصفهان است كه مناسبترين كانون طبيعي فرهنگي اقتصادي و اجتماعي اين محدوده شناخته ميشود 0 وجود برجهاي كبوترخان در حاشيه زاينده رود پل قديمي شهر صحراي سرسبز و مردمي فعال و سخت كوش و خوش فكر از ويژگيهاي ديگر اين شهر است0
2- وجه تسميه ،قدمت و تحولات اژيه : اژيه در اصل ((ژي )) به معناي تالاب آبگير و زمين گود بوده و معرب آن جي ميباشد كه هنوز در زبان محلي مردم شرق اصفهان باهر دو نام ( ژي ، جي ) تلفظ ميشود و در كتب تاريخي و لغت نامه دهخدا به مناسبتهاي مختلف از جي زياد نام برده شده است 0 قدمت اژيه به ماقبل از اسلام بر ميگردد و در بعضي از كتب تاريخي مسطور است كه سلمان فارسي در اين شهر متولد شده است شواهد نشان مي دهد كه در طول تاريخ و هزاره هاي گذشته حوادث گوناگون مانند سيل و حمله افاغنه تغيير و تحولات عظيمي در اين شهر بوجود آورده است بطوريكه كليه محلات و كوچه و بازار قديمي اژيه كه در قسمت شرقي شهر فعلي و در زمينهاي گود قرار داشت بر اثر اين علل از بين رفته و تبديل به مزارع و باغات گرديده و زمينهاي بلندي كه گورستان را تشكيل ميداد به محلات مسكوني تبديل شد كه آثار مسكوني بودن در مزارع مذكور و آثار گورستان بودن در محلات مسكوني قديمي فعلي مشاهده ميشوند
3- شخصيت هاي اژيه : شهر اژيه زادگاه و موطن بزرگان و دانشمنداني است كه نامشان در صفحات تاريخ ميدرخشد و ايران و ايراني بر وجودشان افتخار دارد 0 سلمان فارسي يكي از چهره هاي درخشان اسلام و يكي از ياران صديق رسول اكرم (ص) است كه بعضي از مورخين زادگاه آن حضرت را جي رويدشت اصفهان مي دانند و اين ادعا بسيار قرين به حقيقت است زيرا آثاري به اين نام در اژيه وجود دارد 0 آخوند ملاشريف استاد علامه مجلسي ، علامه فاضله حميده خاتون كه بر كتاب شرح استبصار حاشيه نوشته است ، آخوند ملا حيدر اثني عشري حافظ قرآن مجيد ، فاضل هندي يكي از اكابر زمان و دانشمندان كه بنا بر درخواست سلطان وقت براي تبليغ دين مبين اسلام به كشور هندوستان سفر كرده است ، آيت الله حاج ميرزا حسين اژه اي امام جماعت مسجد علي اصفهان ، آخوند ملا عبدالله اژه اي ، آخوند ملا علي اكبر اژه اي مؤلف كتب و رساله هاي متعدد من جملله كتاب زيده المعارف في الاصول عقايد و رساله نماز شب ، آيت الله ميرزا علي محمد اژه اي ، شهيد بزرگوار علي اكبر اژه اي ، حضرت حجت الاسلام حاج آقا مهدي اژه اي و حضرت حجت الاسلام دكتر جواد اژه اي ، حضرت حجت الاسلام حاج محمدعلي نظامزاده و حضرت حجت الاسلام حاج غلامحسين محسني و……… از بزرگان بنام اين ديار هستند 0
4- آثار باستاني و اماكن سياحتي زيارتي اژيه : آثار باستاني شهر اژيه شامل : برجهاي كبوترخانه به تعداد زياد، پل قديمي رودخانه زاينده رود، مسجد آقاصالح ، قلعه قديمي طالجرد و ……… از اماكن متبركه شهر اژيه امامزاده شهباز ، مقبره شاه صفي الله ، مقبره آخوند ملاشريف ، مقبره آخوند ملاحيدر علي در داخل شهر،بقعه بابا پير محمدواقع درغرب اژيه و بقعه متبركه حضرت امامزاده سيد محمد كه در كيلومتر 3 جاده اژيه به ورزنه قرار دارد و بسيار مورد اكرام و احترام مردم است و در تمام ايام سال مخصوصا روزهاي زيارتي از اطراف و اكناف بويژه از بخشهاي واقع در شرق اصفهان به اين آستانه مباركه جهت زيارت و سياحت روي مياورند و با توجه به امكانات موجود اين آستانه از قبيل آب ، برق ، زائر سرا ، سرويسهاي بهداشتي و استخر شنا و پاركهاي بزرگ و مشرف بودن به فضاي سبز اطراف اغلب زائرين شبها در كنار مرقد مطهر بيتوته مي نمايند 0
5- وضعيت فرهنگي اژيه: از آنجا كه از قديم الايام همواره علما و بزرگاني چند در اژيه مي زيسته و مردم را ارشاد مي نمودند مردم اين شهر از فرهنگ غني اسلامي و قرآني برخوردار و آشنا و آگاه به مسائل روز بوده و هستند.
6- وضعيت اقتصادي اژيه : از نظر وضعيت اقتصادي با توجه به وجود رودخانه زاينده رود و زمينهاي حاصلخيز شغل اغلب مردم اين شهر كشاورزي و دامداري است و گرچه زمينه مستعد توليد هر گونه محصولي است ولي عمده محصولات كشاورزي شهر اژيه شامل گندم ، جو ، چغندر قند ، پنبه و علوفه ميباشد بطوريكه در سال 1374 اين شهر از نظر توليد و تحويل گندم به سيلو در سراسر كشور مقام اول را كسب نمود 0 صنايع دستي و قاليبافي يكي ديگر از منابع درآمدي مردم اين شهر ميباشد 0 وضعيت جمعيت فعال شهر اژيه فعال اقتصادي 44درصد، شاغل 41درصد
7- هواشناسي و وضعيت آب و هوائي اژيه : شهر اژيه داراي آب وهواي بري خشك و از لحاظ اقليم شناسي قبلي خشك مي باشد و به علت مجاورت با كوير داراي شرايط كويري يعني تابستانهاي گرم و زمستانهاي سرد است ، رطوبت نسبي در اواخر ساعات شب و صبحها بيشتر از ساير ساعات شبانه روز است وقبل از طلوع آفتاب به حداكثر و بعد از ظهر به حداقل ميرسد ، ماههاي مرداد و شهريور به عنوان خشكترين ايام سال كه تقريباً هيچگونه بارندگي وجود ندارد0 جهت وزش بادهاي غالب نيز ازغرب به شرق ميباشد0 درجه حرارت روزانه 1/12 سانتيگراد ومعدل حداكثر درجه حرارت در تيرماه 37 درجه سانتيگراد و معدل حداقل درآذرماه 6/5 درجه سانتيگراد است0
8- وضعيت فضاي سبز شهر اژيه : با توجه به وضعيت آب و هوائي ووجود رودخانه زاينده رود و همچنين نوع خاك منطقه طبق بررسيهاي به عمل آمده بيشتر به كشت گونه هاي غير مثمر از قبيل كاج . اقاقيا ، توت زينتي و زبان گنجشك اختصاص يافته است ، درخصوص كشت گونه هاي مثمر ميتوان پسته را نام برد0 ضمناً گونه هاي زراعي از جمله گندم .جو.پنبه.و صيفي جات را در اراضي مذكور ميتوان كشت نمود
0 9- روستاهاي واقع در حوزه نفوذ اژيه : روستاهاي واقع در حوزه نفوذ اژيه شامل : سيان.گيشي.قلعه بالا.فارفان.كفران.ابوالخير.طهمورثات.رنگده ميباشد0
10- وضعيت جمعيت اژيه : اژيه حدود 4000نفر جمعيت دارد 0 نرخ رشد اژيه 4/0 پيش بيني ميگردد 0
11- شيب اراضي اژيه : شيب اراضي اژيه تابع شيب كلي منطقه واز ناحيه غرب به شرق 5/0 درصد و ازناحيه جنوب به شمال 1درصد است 0
12- سيل وحوزه آبريز اژيه : حوزه آبريز اژيه درواقع حوزه دشت رودشت است 0 حوزه آبريز رودشت از ناحيه غربي و از ارتفاعات كوه زرد و كوه باريكه در غرب شهرضا و مهيار ، كوه محمد نوجوان ، كوه خورشيد ، كوه سنگ زيره در جنوب و كوه شاهكوه در كلاه قاضي و ميان كوه در شمال شروع و به ناحيه اژيه مي رسد0 و داراي دو مسيل اصلي در محدوده اژيه به هم نزديك و در صورت بارندگي شديد امكان وقوع سيل در منطقه وجود دارد0
13- زلزله : منطقه اژيه از لحاظ خطر نسبي زلزله در محدوده متوسط قرار گرفته و در محاسبه ساختمان هابه خصوص ساخت و سازهاي عمومي مي بابيست ضوابط و مقررات مربوطه رعايت گردد0
14- مراحل توسعه شهر اژيه : شهر اژيه با توجه باينكه در حاشيه جنوبي رودخانه زاينده رود واقع شده مانند هرمركز با قدرت تاريخي منطقه از هنگام پيدايش اين گوهر گرانبهاي دشت و اين آب آشكار حاشيه كوير بوجود آمده است 0
15- سيماي شهري و محله بندي اژيه : شهر اژيه داراي محله هاي ، محله نو، محله پاسنگ ، محله اسد، محله ميان ده ، محله چگلان ، محله روريگ مي باشد كه محله هاي پاسنگ و اسد اهميت طبيعت در فرهنگ ساكنين و قدرت و اقتدار مردم اين شهر را در ارتباط با ادامه حيات در منطقه حاشيه كويري و سخت نشان مي دهد 0
16- وضعيت شهرداري و سال تأسيس : شهرداري اژيه در سال 1375 تأسيس و ساختمان آن در ورودي شهر واقع در بلوار بسيج جنب حاشيه رودخانه زاينده رود مي باشد0
17 جاذبه هاي اژيه : با توجه به تبديل باتلاق گاوخوني به مركز توريستي و گردشگري و اعزام گردشگران و توريستها جهت بازديد از باتلاق گاوخوني و به لحاظ بعد مسافت مركز استان تا باتلاق و ضرورت استراحت در بين مسير به نظر ميرسد شهر اژيه به لحاظ داشتن جاذبه هاي طبيعي و خصوصا مسير رودخانه و پارك ساحلي و استحقاق سرمايه گذاري در امر ساخت بلاژ در غالب طرح برديس و يا توسط نهادها و سازمانها ي دولتي و افراد حقيقي و شناساندن ابنيه هاي تاريخي خصوصا برجهاي كبوترخان به بازديد كنندگان از طول مسير رودخانه و تالاب گاوخوني زمينه جذب اردوهاي تفريحي فرهنگي سياحتي و زيارتي و همچنين توريستهاي داخلي و خارجي به منطقه را بيشتر فراهم نمائيم 0 لازم به توضيح است در حال حاضر امامزاده طالجرد كه در مسير 3 كيلومتري جاده اژيه به ورزنه واقع شده است از نظر بذيرائي و استراحت مسافران بهترين مكان بوده و كليه امكانات لازم بر مهمانان از نظر بيتوته كردن در شب ، سرويسهاي بهداشتي ، فضاي سبز ، استخر شنا ، تلفن ، قهوه خانه سنتي و ساير موارد را دارد .
18-ورزشگاهها و تفريحگاهها : شهر اژيه داراي يك سالن سرپوشيده ورزشي و همچنين قطعه زميني خاكي با مساحت تقريبي 3 هزار متر مربع جهت ورزش فوتبال مي باشد .