بندر بوشهر مرکز استان بوشهر از استان‌هاي ايران است. اين شهر همچنين مرکز شهرستان بندر بوشهر نيز مي‌باشد. جمعيت اين شهر بر پايه آمار سرشماري سال 85 برابر با 161,674 نفر است.
بيشتر مردم بوشهر به زبان فارسي(لهجه‌هاي گوناگون محلي از زبان فارسي)تکلم مي‌کنند و اقليت هايي از مردم استان هم متکلم به زبان هاي لري و ترکي قشقايي و عربي و... هستند بندر امروزي بوشهر را نادرشاه افشار در 1736 ميلادي رونق دوباره بخشيد. نام اين محل پيش از آن ريشهر بود. خود نام بوشهر پيشينه‌اي ديرينه دارد.البته شکوه بوشهر رابايد درزمان عيلاميان جست.
پيشينه تاريخي
ديرينگي بافت تاريخي بوشهر، به دوره‌ي حکومت نادرشاه افشار برمي‌گردد که در آن هنگام با تأسيس پايگاه دريايي نادرشاه در خور شرقي بوشهر موسوم به خور نادري، بندر بوشهر از يک‌روستاي کوچک ماهيگيري به يک بندر مهم تبديل گرديد. مادام ديولافوا در سفر اول خود به بوشهر به کشتي‌هايي اشاره مي‌کند که به احتمال قوي بازمانده‌ي کشتي‌هاي نادرشاه‌بوده‌اند. از آن تاريخ رونق و آباداني آن ادامه يافت و در دوره‌ي زنديه به دليل نزديکي به پايتخت ايران در شيراز اهميت اين بندر دوچندان شد. بافت قديم بوشهر از شرق، شمال و سمت‌مغرب به دريا محدود است و از جنوب به خيابان ليان فعلي محدود است. در گذشته يعني در سال 1271 هـ.ق در محل خيابان ليان، حصار شهر با تعداد پانزده باروي نظامي مستقر بوده ودروازه‌ي اصلي شهر در محل ميدان انقلاب فعلي قرار داشته که هنوز هم در فرهنگ و عرف بوميان بوشهر به نام دروازه مشهور است.
در آن ايام در داخل محدوده‌ي شهر بوشهر ساختمان‌هاي مردم دو، سه و حتي چهار طبقه بوده که از سنگ‌هاي فسيلي و ملاط گچ و ساروج و بعضاً کاه و گل و پوشش تير چندل ساخته شده ودرب و پنجره‌هاي آن نيز از جنس چوب ساج بوده که در برابر موريانه و رطوبت کاملاً مقاوم بوده‌اند و احداث خانه‌هاي کپري و غير استاندارد در داخل محدوده‌ي شهر ممنوع بوده است.
در خارج از حصار شهر بوشهر زمين‌هاي پست قرار داشته به طوري که در طول زمستان و به خصوص در هنگام مد آب دريا، آن جا را آب مي‌گرفته و به شتل العرب يعني شطالعرب معروف بوده و لذا مردم بوشهر با محدوديت زمين مواجه بوده‌اند و به همين دليل ساختمان‌هاي خود را در طبقات و به طور عمودي گسترش مي‌داده و کوچه‌ها را نيز تا حد امکان باريک انتخاب مي‌کرده‌اند تا از زمين موجود حداکثر استفاده به عمل آيد.
اولين آبادي خارج از بوشهر، روستاي سنگي و جفره بوده که هم اکنون به محلاتي از شهر بوشهر فعلي تبديل شده‌اند.
جبهه‌ي ساحلي بافت قديم بوشهر در سال 1378 تحت شماره‌ي 2360 در فهرست آثار ملي کشور به ثبت رسيده است.
برادلي برت، در سفرنامه‌ي خود به نام خليج فارس تا درياي خزر، از طريق ايران که در سال 1909 در لندن منتشر شده، بوشهر را شهر درياها يا شهري دريايي ناميده و ارتباط ميان بوشهر ودريا را يک ارتباط منحصر به فرد و بي‌نظير توصيف کرده است: اگر شهري را بتوان دريايي ناميد، به درستي که آن شهر، بندر بوشهر است. او در جايي ديگر مي‌گويد: در کناره‌ي دريا، امواج، ديوار ساحلي شهر (بوشهر) را غرش کنان درهم مي‌کوبد، گويي که در آن جا هنگامه‌اي به پا شده است....
نام‌هاي سرزمين بوشهر
در عصر هخامنشي از تمدنهاي بزرگ در ايران تمدن ليان بوده‌است که برخي به اشتباه نام آن را از نام‌هاي بوشهر مي‌دانند. طبق آثار کشف شده در منطقه باستاني هليله و ريشهر نام اين سرزمين ژرمانسيکا بوده‌است. همچنين در آثار باستاني شوش از اين بندر نام برده شده‌است. در زمان اسکندر نام آن به موزامبري تغيير يافت.
محلات
چهار محله قديمي بوشهر عبارت‌اند از دهدشتي، شنبدي، کوتي و بهبهاني از ديگر محله‌هاي سنتي اين بندر مي‌توان از صلح‌آباد، جفره، بن‌مانع، شکري (بهشت صادق)، باغ زهرا و جبري نام برد. محلات سنتي ساحلي يا قطبهاي صيادي محلي که در دو قسمت شرق و غرب بوشهر قرار دارند که شامل محلات جفره (مفگه)، صلح‌آباد و جبري مي‌گردد.