[hlOstan]

قدس(تهران)

  • جمعیت :
    230147
  • کد تلفن :
    21

قُدس يکي از شهرهاي استان تهران است. اين شهر مرکز بخش قدس شهرستان شهريار قرار دارد.

شهر قدس (قلعه حسن خان) يکي از شهرهاي قديمي استان تهران مي‌باشد که با قرار گرفتن اين شهر در مسير جاده قديم کرج (کيلومتر 17) و موقعيت خوب جغرافيايي و اب و هواي خوب کوهپايه‌اي در اين چند سال اخير ميزبان سکونت مهاجرين بسياري از ساير شهرهاي کشور بوده‌است لازم به ذکر است اين شهر با دارا بودن معادن و مزارع باغ‌ها و مجتمع‌هاي صنعتي و قهرمانان ورزشي يکي از شهرهاي مهم کشور به شمار مي‌آيد.
به دليل جمعيت زياد آن که حتي از شهر شهريار که مرکز شهرستان مي‌باشد نيز بيشتر است. در سالهاي اخير تلاشهايي براي تبديل آن به عنوان شهرستان صورت گرفته‌است.

شهرقدس که تا قبل ازتاسيس شهرداري درسال 1368 تحت نام قلعه حسن خان شناخته مي‌شد روستاي کوچک و قلعه مانندي در حاشيه جنوب غربي تهران و همجواري شهرداري منطقه 9 و 18 بود. جبهه آن کاووسيه و جبهه غربي آن سرخ حصار قرار داشت.

درسال 1368 مجموعه سه روستاي مذکور تحت پوشش خدمات شهرداري قرار گرفت و به نام شهرقدس نام گذاري شد.

شهرقدس درحاليکه پرجمعيت ترين شهر در شهرستان شهريار است ولي مرکزيت سياسي وخدماتي اين شهرستان را عهده دار نيست.تهران بالاترين سهم مهاجران شهرقدس را داراست.

شهرقدس از رشد روستاي قلعه حسن خان وادغام آن با نقاط ديگري مانند سرخ حصار کاووسيه و شهرک بهشتي بوجود آمده‌است. ازاينرو مي‌توان دو دوره متمايز را براي تحول کالبدي شهر متصور گرديد:

الف- ايجاد بناها ورشد قلعه حسن خان بصورت يک روستا
ب- رشد سريع و بدون وقفه شهر در دو سه دهه اخير

در مرحله اول قلعه حسن خان از دوقلعه اربابي تشکيل گرديده که بنام مالک آن(حسن خان) نا ميده شده‌است وهردو قلعه دروازه بوده‌است (يکي ازدروازه‌هاي نزديک مسجد جامع فعلي و ديگر نزديک ميدان اصلي موجود شهر قرار داشته‌است).

مرحله دوم با تاسيس کارگاهها و کارخانجات متعدد درکنار جاده قديم وکنار راه آهن و بطورکلي شروع رشد سريع تهران درچند دهه اخير آغازگرديد. دراين مرحله با رشد سريع جمعيت منطقه تهران روستاي قلعه حسن خان نيز که درفاصله نسبتا کمي از تهران و درنزيکي تعدادي ازاين کارخانجات و کارگاههاي قرار گرفته‌است به سرعت رشد نمود.

بررسي تاريخي شهرقدس
از لحاظ تاريخي بخش قدس همان منطقه‌اي است که در گذشته «قلعه حسن خان» ناميده مي‌شد. درباره ساخت قلعه مذکور و وجه تسميه آن گفته مي‌شود که در اواخر دوران قاجار يکي از ميرشکاران که لقب «اميرتومان» را داشت طي سفري از تهران به کرج منطقه‌اي مستعد و آماده براي عمران و آباداني را شناسايي کرده و آن را به تصرف خود در آورد. او با اجير کردن و کوچ مردماني از اهالي خمسه اين سرزمين را در اندک زماني به منطقه‌اي آباد و سرسبز تبديل مي‌کند و قلعه‌اي مستحکم نيز برپا مي‌دارد.
اميرتومان به دليل علاقه به فرزند ارشدش «حسن خان» قلعه مذکور را «قلعه حسن خان» مي‌نامد. اميرتومان صاحب چند فرزند به نام‌هاي: رضاخان، حسن خان، آقابزرگ خان، موتمرالدوله و سالار همايون بود که آنان پس از مرگ پدر، قلعه حسن خان را بين خود تقسيم کردند و به هر يک از برادران نزديک يک دانگ رسيد. در آن زمان تمام اراضي اين قلعه و اطراف آن قابل کشت و زرع بود و کلاً به نواحي: چمن الماس خان، ورامينک، مياندوآب، قلعه سون، اکبر نايب، چنارسوخته و... که مجموعاً ده قطعه بوده تقسيم مي‌شد.
هر يک از نواحي داراي قلعه‌اي خاص بود. برسي مدارک تاريخي نشان مي‌دهد که در مياندوآب عده‌اي از اعراب ساکن بوده و به پرورش گاوميش اشتغال داشته‌اند.

اراضي قلعه توسط سه قنات بزرگ آبياري و پرآب آبياري مي‌شد. يکي از آن‌ها قنات بزرگ نام داشت. و مبدا آن تپه و رودخانه‌اي به نام قروق که شاخه‌اي از رود کرج بود. گويا يکي از قنات‌ها که قنات بزرگ نام داشت از تپه‌هاي سرخه حصار سرچشمه گرفته به سوي قلعه امتداد مي‌يافت. آب اين قنات حتي به مناطق جنوبي تري چون ورامينک نيز مي‌رسيد.

علاوه بر فعاليت‌هاي کشاورزي و باغداري، بخش ديگري از اقتصاد اهالي قلعه حسن خان بر دامپروري استوار بوده‌است. به دنبال تحولات اجتماعي و سياسي دهه‌هاي اخير، افزايش جمعيت و رشد مهاجرت به سوي تهران، امروزه قلعه حسن خان به يکي از مناطق پر جمعيت و متراکم مسکوني حومه تهران تبديل شده‌است.

امامزادگان ابوالحسن و ابولحسين معروف به امامزاده حضرتين
اين دو امامزاده از فرزندان امام موسي کاظم (ع) هستند و بر دو تکه سنگ که در کنار مرقد مطهر اين امامزادگان قرار دارد نوشته شده‌است: مرقد مطهر سلاله عصمت و طهارت امامزاده ابوعبدالله الحسين (ع) فرزند موسي درري مرقد مطهر سلاله عصمت و طهارت امامزاده ابوالحسن علي (ع) فرزند محمد درري.

هم اکنون شهر قدس داراي سه دانشگاه مي‌باشد که عبارتند از :
1- دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهر قدس
2- دانشگاه جامع علمي - کاربردي واحد شهر قدس
3- دانشگاه پيام نور واحد شهر قدس

نظرات
در صورتیکه اطلاعات و یا تصویری برای این شهر دارید لطفا از طریق این فرم برای ما ارسال نمایید.
پست الکترونیک :
متن یا عنوان :
عکس :     
     
متن تصویر را وارد نمایید :