لِيلان يکي از شهرهاي استان آذربايجان شرقي است که در بخش ليلان شهرستان ملکان واقع شدهاست. اين شهر مرکز بخش ليلان است. ليلان در 20 کيلومتري جنوب شرق ملکان، 163 کيلومتري جنوب غرب تبريز و 678 کيلومتري شمال غرب تهران واقع شدهاست. جمعيت اين شهر، بر اساس سرشماري عمومي نفوس و مسکن سال 1385 خورشيدي،بالغ بر 6,079 نفر بودهاست که از اين جهت، سي و دومين شهر پرجمعيت استان آذربايجان شرقي محسوب ميگردد.
تاريخچه
شهر باستاني ليلان که پس از اسلام بهعنوان يکي از بزرگترين و مهمترين شهرهاي آذربايجان مطرح ميشد، بر اثر زلزلهها، سيلها و ساير بلاياي طبيعي از بين رفتهاست و امروزه تنها شهري متروکه در معرض ديد قرار دارد. تاريخ شهر کنوني ليلان بسيار کوتاه است. در واقع سالها پيش، يکي از ايلات، در نزديکي شهر باستاني ليلان سکني گزيدهاند و مسئولين کشوري بهدليل نزديکي اين روستا به شهر باستاني ليلان، نام ليلان بر آن گذاشتهاند. در سالهاي اخير هم با توجه به باستاني بودن منطقه، کاوشگران و مورخان بسياري در محل شهر باستاني ليلان مشغول به تحقيق و جستوجو شدهاند. اين خود عاملي براي جذب جمعيت در اين روستا شدهاست، تا جايي که علاوه بر اين که تعداد بسيار معدودي از اهالي روستا به ساير نقاط کوچيدند، مهاجراني نيز از روستاهاي مجاور وارد اين روستا شدند. تا اينکه در سال 1374 خورشيدي بر اساس آمارهاي جمعيتي که جمعيت آن بيش از 5,000 نفر برآورد شده بود و با توجه به باستاني بودن منطقه، روستاي ليلان به شهر تبديل شد. امروزه ليلان پيشرفتهايي را متحمل شدهاست و در واقع ليلان امروزي، وارث آن شهر باستاني است.
جغرافيا
شهر ليلان در ناحيه جنوب شرقي درياچه اروميه و در منطقهاي حاصلخيز و پرآب پديد آمدهاست. آب و هواي اين شهر در بيشتر ماههاي سال سرد است و تنها در اواخر فصل بهار و اوايل فصل تابستان از شدت سرماي آن کاسته ميشود. رودخانه فصلي ليلانچاي، از دامنههاي کوه سهند سرچشمه ميگيرد و پس از گذشتن از شهر خراجو و تعدادي روستا، از داخل شهر ليلان عبور ميکند و سپس به درياچه اروميه ميريزد.
مردم
اکثر مردم شهر ليلان به کشاورزي و باغداري مشغولند. زبان مردم اين شهر، همانند ساير نقاط منطقه آذربايجان، ترکي آذربايجاني است. طبق آمار سال 1385 خورشيدي از مجموع 6,079 نفر جمعيت اين شهر، 2,962 نفر مرد و 3,117 نفر زن هستند که در مجموع، 1,468 خانوار را تشکيل ميدهند. همچنين طبق همين آمار، 71 درصد از مردم اين شهر باسواد و 29 درصد بي سواد هستند.آمار مردان و زنان شهر، نشاندهنده اين است که بهعلت اينکه شغل اکثر مردان پيمانکاري است، در ساير نقاط کشور ساکن ميباشند.