شوشتَر از شهرهاي استان خوزستان در جنوب غربي ايران است. اين شهر در دامنه کوههاي زاگرس بختياري قرار دارد.
طبيعت و جغرافيا
شوشتر با مساحت 2436 کيلومتر مربع در شمال استان خوزستان کشور ايران، بين 48 درجه و 35 دقيقه تا 49 درجه و 12 دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ و 31 درجه و 36 دقيقه تا 32 درجه و 26 دقيقه فرض شمالي از خط استوا قرار گرفتهاست. جمعيت ان 130,840هزار نفر است. و پنجاه وهفتمين شهر از نظر جمعيت در ايران است. موقعيت شوشتر در استان خوزستان مرکز و متمايل به شمال است. از لحاظ طبيعي دامنههاي پاياني کوههاي زاگرس بختياري ، مرز شرقي اين شهرستان و رود دز مرز غربي اين شهرستان را تشکيل ميدهد. ميانگين ارتفاع شوشتر از سطح دريا 150 متر و ارتفاع نقطه مرکزي شهر از سطح دريا 65 متر است. کوههاي مشرف به شوشتر فدلک نام دارند که پايان چين خوردگيهاي زاگرس در جلگه خوزستان هستند. فاصله شوشتر تا اهواز 85 کيلومتر و تا تهران 831 کيلومتر و تا خليج فارس 222 کيلومتر است.
تقسيمات کشوري
شوشتر تا سال 83 داراي بخشهاي مرکزي و گتوند بود. با تبديل بخش گتوند به شهرستان گتوند، هم اکنون شهرستان شوشتر داراي بخشهاي مرکزي به مرکزيت شوشتر و شادروان به مرکزيت گوريهاست. شوشتر از اطراف با شهرستانهاي اهواز،دزفول ،گتوند ، رامهرمز، مسجد سليمان وشوش هممرز ميباشد.
رودخانهها
شوشتر به دليل موقعيت ويژهاي که در جلگه خوزستان دارد مهد رودخانههاي بزرگي چون کارون و دز است. رودخانه دز از غرب شوشتر عبور ميکند و مرز شوشتر با شوش و دزفول را ميسازد. اما رودخانه کارون پس از عبور از کوههاي بختياري، پس از سد گتوند وارد دشت عقيلي شده، سپس از تنگهاي که بين کوههاي فدلک و کوشکک است بطور کامل در جلگه خوزستان جاري ميشود. اين رودخانه پس از عبور از اين تنگه با تخته سنگ بزرگي که شوشتر بر آن بنا شده برخورد ميکند و توسط بند ميزان به دوشاخه گرگر و شطيط تقسيم ميشود. شاخه گرگر- يا دودانگه يا مسرقان- کانالي است که دست کند انسان است و تاريخ کندن آن مشخص نيست اما متون تاريخي نشان ميدهد که اين رودخانه ابتدا به رود ديگري در رامهرمز ملحق ميشده و به خليج فارس ميريخته و در دوران کوروش هخامنشي آن را در منطقه بندقير توسط سدي به رودخانه کارون باز ميگردانند. شاخه شطيط يا چهاردانگه نيز که از سد معروف شادروان شاپوري عبور ميکند در بالادست سد شادروان شاخهاي از آن جدا ميشود که داريون -داريوش يا دارا- نام دارد. اين سه شاخه رودخانه کارون شوشتر را همچون جزيرهاي محصور نموده و در طول تاريخ دشتي وسيع به نام مياناب را آبياري کردهاند. در نهايت هرسه شاخه -شطيط، گرگر و داريون- در منطقه بند قير جنوب شهرستان شوشتر به يکديگر ملحق ميشوند و در همانجا رود دز نيز به کارون ملحق شده و کارون بزرگ را ميسازند و بهطرف اهواز حرکت ميکند.
آب رودخانه پيش از ورود به شهر به دو شاخه تقسيم ميشود: شاخه «گرگر» کارون که از داخل شهر عبور ميکند، آبشارهاي زيبايي را تشکيل ميدهد و بسياري از تأسيسات آبرساني قديم همچون: آسيابها، کانالهاي پل، سدبندها، بندها و آبشارها براي آن ساخته شده بوده که از عجايب روزگار به شمار ميروند و شاخه ديگر «چهاردانگه» است که از غرب به سوي جنوب شوشتر جريان داشته و در محلي به نام «بند قير» مجدداً به هم پيوند ميخورد.
منابع و معادن
شوشتر علاوه بر خاک آبرفتي دامنه زاگرس که بسيار حاصلخيز است داراي معادن گچ، آهک، سنگ ساختماني، شن و ماسه است. جنگلهاي بزرگي بصورت بيشه نيز در ميان شاخههاي مختلف رودخانه کارون وجود دارند. بر اساس آمار در سال 74 جنگلها و مراتع شوشتر 175هزار هکتار بودهاست.
آب و هوا
شهرستان شوشتر جزو شهرهاي گرمسيري کشور است، که به سبب قرار گرفتن در منطقه خشک داراي تابستانهاي طولاني و بشدت گرم و زمستانهاي نسبتاً معتدل است. بالاترين درجه حرارت ثبت شده در شوشتر 52 درجه سانتيگراد و پايينترين آن 6 درجه سانتيگراد زير صفر است. متوسط بارندگي ساليانه در شوشتر 322 ميليمتر محاسبه شدهاست.