شاهرود، يکي از شهرهاي استان سمنان در ايران است. اين شهر مرکز شهرستان شاهرود است. شاهرود، در حد فاصل دو نوع آب و هواي خشک و کويري، در جنوب و مرطوب و پرباران در شمال جاي گرفته که آب و هوايي مطبوع براي اين شهر فراهم کرده و آن را در رديف خوشآب و هواترين شهرهاي ايران قرار دادهاست. بر اساس نتايج سرشماري سال 1385 جمعيت شهر شاهرود 132,379 نفر بوده است، که پرجمعيتترين شهر استان محسوب ميشود.
اين شهر در حاشيه شمالي دشت کوير و در دامنههاي جنوبي رشتهکوه البرز با موقعيت جغرافيايي 25 دقيقه و 36 درجه عرضي و 58 دقيقه و 54 درجه طولي با ارتفاعي معادل 1380 متر از سطح دريا در شمال خاوري استان سمنان واقع شده است.
پيشينه تاريخي
مدارکي وجود دارد که نشان ميدهد شاهرود يکي از شهرهاي مهم چهاردهمين ايالت تاريخي، «چخره» (از تقسيمات شانزدهگانه اوستايي در دوران باستان) بوده که در دامنه جنوبي رشتهکوه البرز، توسط آرياييها بنا نهاده شدهاست. برخي پژوهندگان واژه چخره را شکل ابتدايي شاهرود و در همان معني دانستهاند.
هسته اوليه اين شهر به دليل دفاع از مهاجمان، بر فراز تپههاي کم ارتفاع دامنه کوه شمالي و غربي رود بزرگ اين منطقه بنا شد که به جهت بزرگي اين رود، تدريجاً نام شاهرود را به خود گرفت و به تدريج همراه با برقراري امنيت در محل، رشد و توسعه يافته به طوري که اين شهر در کنار صددروازه، پايتخت اشکانيان که به بور بسياري از پژوهشگران محل کنوني شهر دامغان است، در شمار شهرهاي معتبر پارتي درآمد. به نوشته برخي محققان از جمله «اگورود نيکوف»، سومين آتش مقدس اهورامزدا که در اوستا آمده، آذرفرنبغ است که آتشکده بزرگ شاهرود بودهاست.
در دوران بعدتر، اين شهر همراه با سمنان و دامغان در رديف مهمترين شهرهاي ايالت تاريخي کومِش قرار گرفت و به استناد برخي اشارههاي تاريخي مندرج در متون و بعضي شواهد باستان شناسي و معماري موجود در داخل و خارج شهر کنوني شاهرود، را عبور کاروانها که بزرگراه غربي_شرقي جاده ابريشم را طي ميکردند، از آباديها و روستاهاي بزرگ اين شهر ميگذشت. به عبارت بهتر، شاهرود به دليل واقع شدن در موقعيت خاص جغرافيايي و قرار گرفتن ميان رشته کوه البرز و نواحي کوير مرکزي ايران، به نوعي جاده ابريشم مناطق عمده آن روزگار همچون خراسان، تهران، مازندران و نيز شهرهاي داخلي ايران بودهاست.
دانشگاهها
در اين شهر پنج دانشگاه و مرکز آموزش عالي به نامهاي زير فعاليت دارند:
دانشگاه آزاد اسلامي واحد شاهرود
دانشگاه صنعتي شاهرود
دانشگاه علوم پزشکي شاهرود
موسسه آموزش عالي غير انتفاعي و غير دولتي شاهرود
دانشگاه علوم حديث شاهرود
صنايع
کارخانه سيمان شاهرود
شرکت البرز شرقي
معادن
معادن ذغالسنگ البرز شرقي
سنگ گچ
فنآوري
پايگاه فضايي اصلي ايران به نام پايگاه فضايي شاهرود نيز در نزديکي شهر شاهرود قرار دارد.موشک کاوشگر-1 از اين پايگاه به فضا پرتاب شد.