ميمند فارس شهري است در بخش ميمند از توابع شهرستان فيروزآباد استان فارس در جنوب ايران.
مسافت اين شهر از مرکز استان فارس (شيراز) 95 کيلومتر بوده و تا شهر فيروزآباد 65 کيلومتر است.
ميمند در صد کيلومتري جنوب شيراز واقع شدهاست.اين بخش در آخرين مناطق پيشرفتگي ارتفاعات زاگرس در منطقه گرم و خشک جنوب قرار گرفته و موقعيت مذکور باعث شدهاست تا ميمند داراي آب و هوايي معتدل و نسبت به مناطق همجوار خنک تر باشد. ميمند در جلگه ميان دو رشته کوه نسبتاً بلند از سلسله جبال زاگرس به نامهاي سپيدار و پادنا (ميمند) که بصورت دو رشته با جهت شمال غربي و جنوب شرقي کشيده شدهاند، قرار گرفتهاست. کوه سپيدار در طرف شمال شهر ميمند قرار دارد و دنباله کوه سبزپوشان شيراز است که داراي جنگل و منابع طبيعي فراواني است و ارتفاع قله آن متر ميباشد. در قسمت جنوب و جنوب شرقي ميمند کوه پادنا (در اصطلاح محلي پيدنو و در فرهنگهاي جغرافيايي ميمند نيز گفته ميشود) قرار دارد که ارتفاع قله آن متر ميباشد. در غرب نيز کوه کم ارتفاعي به نام قلات وجود دارد که از سيرزجان خواجهاي تا ميمند به موازات پادنا قرار گرفتهاست. از مشرق نيز به خرمن کوه (يا کوه سور) که از ميمند به شکل يک نيم دايره ديده ميشود متصل است.
اطراف شهر ميمند را باغهاي و مزارع فراگرفتهاست که در تمام فصلها زيبايي و شکوه خاصي به شهر مي بخشند. پوشش گياهي جنگلهاي کوهستاني بيشتر پسته کوهي (بنه) و بادام کوهي (اهلوک) ميباشد. آب و هواي ميمند از نوع معتدل کوهستاني است. از اواخر اسفند تا اواسط خرداد هواي معتدل بهاري و مطبوع است و از اين زمان رو به گرمي ميرود. تابستانهاي نسبتاً معتدل و خشک و پاييز و زمستانها معتدل مرطوب ميباشد. حداکثر دما بيشتر در مردادماه و حداقل دما در بهمن ماه رخ ميدهد. بيشترين بارش فصلي نيز در بهمن ماه است و ميانگين بارندگي سالانه به ميزان 450 ميليمتر است که در ارتفاعات بيشتر به صورت برف ميباشد.
در تقسيمات کشوري بخش ميمند يکي از بخشهاي شهرستان فيروزآباد و در محدوده بين بخشهاي کوار و کوهمره شهرستان شيراز، خفر و سيمکان شهرستان جهرم، و بخش مرکزي شهرستان فيروزآباد واقع شدهاست. اين بخش شامل يک شهر به نام ميمند و 3 دهستان به نامهاي خواجهاي، پرزيتون و دادنجان و تعداد 34 روستا و آبادي ميباشد که برخي از آنها عبارتانداز: کوشک سرتنگ، چاربيد، صحراسفيد، گنک، آبگل، افرا، اميرسالار، ترکسلويه، تنگريز، بنه خفرک، مرادآباد، اسماعيل آباد، جوکان، زنجيران، موک، سريزجان، دارنجان، مرجان.
طول جغرافيائي 45/52 شرقي عرض جغرافيائي 52/28 شمالي ارتفاع از سطح دريا 1545 متر در شهر ميمند که در کوههاي اطراف تا 3200 متر ميرسد. جمعيت بالغ بر40000 نفر وسعت بخش 3/1942 کيلومتر مربع
تاريخ
ميمند شهري تاريخي است و قدمت آن براساس مدارک و بناهاي تاريخي بر جاي مانده به چند هزار سال ميرسد. در زمان ساسانيان سرزمين پارس که مقر اصلي حکومت بودهاست به پنج ولايت يا کوره(خُرٌه) تقسيم شده که هر کوره در واقع مجموعهاي از شهرهاي يک مسير است که به مرکز حکومت ميرسد. ولايت اردشيرخوره يکي از مهمترين کورههاي پنجگانه فارس بود که در مسير شيراز تا درياي پارس و جزاير جنوبي قرار داشته و از آنجا مسير مهم ديگري از کيش و قشم به هند و سرانديب (سريلانکا کنوني) برقرار بودهاست.
نام ميمند در منابع جغرافيايي تاريخي سدههاي نخستين اسلام بهعنوان يکي از نواحي کوره اردشير فراوان مشاهده ميشود. آنچه در اغلب اين منابع تکرار شده اين است که: ميمند شهري است کوچک در ناحيه گرمسير فارس با هواي معتدل. داراي آب روان و انواع ميوه. محصول عمده آن انگور و گلاب. شغل مردم بيشتر پيشهوري و توليد گلاب و عطريات.داراي کاروانسرا و مسجد جامع و مردمي بصلاح.
از قديمي ترين نوشتههاي جغرافيايي در اين مورد در کتاب صورالاقليم نوشته ابوزيد سهل بلخي (322 هـ ق) از ميمند بهعنوان يکي از نواحي اردشيرخوره نام بردهاست که در مسير عبور شاهراه مهمي قرار داشتهاست. و همچنين گويد: . . . گلاب پارس از آن خيزد و به بدريابار و حجاز و يمن و شام و مصرو مغرب و خراسان برند . . . ابن بلخي مينويسد: اسکندر چون مي خواست شهر گور (جور) را غرق سازد آب رودخانه را به طرف صحراي ميمند منحرف کرد همچنين حمدالله مستوفي در کتاب نزهة القلوب و اصطخري در المسالک و الممالک باز درباره مسير شيراز تا کيش (کوره اردشير) از ميمند بهعنوان يکي از نواحي و يکي از ايستگاههاي مسافران نام ميبرد.
به هر حال در آن زمان ميمند بر سر يک شاهراه تجاري مهم از شيراز به بنادر و جزايرجنوبي و از آنجا به هند قرار داشتهاست و داراي کاروانسرا و بازار مهمي بورهاست. پس از تغيير مسير شاهراه فوق به، از اهميت اقتصادي ميمند کاسته شد اما همچنان شهرت خود را بهعنوان شهري زيبا و فرهنگي و صاحب توليدات متنوع بويژه عطر و گلاب، حفظ نمود.
اوژن فلاندن جهانگرد مشهور فرانسوي در سال 1841 ميلادي (1257هـ ق) با اين که در يک زمستان سخت از ميمند گذر کردهاست، از مزارع و باغها و بناهاي زيبا و مردمان باصفا و آزاد ميمند تعريف نموده و مينويسد: « . . . اين شهر کوچک در ايران نادر و بلکه منحصر بفرد است . . .»
وضعيت کشاورزي
به علت محدوديت شديد در منابع آبي منطقه، بيشتر اراضي ميمند به صورت ديم زراعت ميگردد. کشتهاي آبي از طريق چشمههاي موجود و بعلاوه در قديم بوسيله تعداد زيادي قنات و هم اکنون از طريق چاه و تلمبههاي کشاورزي انجام ميشود. متاسفانه به دليل خشکسالي هاي متوالي و برداشت بي رويه در حوزه آبهاي زيرزميني اکثر چشمهها و قناتها از بين رفته يا دچار کم آبي شدهاند. مجصولات کشاورزي ميمند عبارتاند از: گندم، جو، حبوبات، بادام، گردو، انگور، سيب، انار، زردآلو، عسل، گلاب و ساير عرقهاي گياهي نام ميمند از دو جزء مي + مند تشکيل شده و بطور کلي به معناي محلي است که داراي انگور است.هم اکنون نيز باغستانهاي انگور زيادي در ميمند وجود دارد که بعد از گلاب و عرقيات از توليدات عمده آن ميباشد. گلابگيري و عرقياتگيري از زمانهاي بسيار قديم در ميمند رواج داشتهاست که هم اکنون نيز به دو روش سنتي و صنعتي رايج است.
باغات ميمند با سطحي بالغ بر 5000 هکتار و داراي شرايط فصل کشاورزي منحصر يکي از مناطق مهم معتدل سرد استان است. عمده محصولات اين مناطق عبارتاند از انگور، انار، سيب، گل سرخ، گل نسترن، گردو و بادام، انجير که اکثراً در دهستانها و روستاهاي بخش و شهر ميمند قرار دارند. عمده ترين گونههاي گياهي ميمند در مراتع کوهستاني و جنگلي را محصولات بنه- بادام- کهکم- زيتون- ارژن- سقز(کيالک) زالزالک- انجير- آلبالو وحشي- کلختک- کنار- بنگرو- ارس- خوشک- ريش بز- کنگر- شبدر- يونجه- جاشير- گاوزبان- شاطره- کاهو و زنبق وحشي- اسپند- لاله کوهي- پياز و کرفس وحشي- بومارزان(سرزرد) شيبو و شنبليله- گل بنفشه و .. تشکيل ميدهند.
وضعيت صنايع
به دليل در محروميت نگه داشتن منطقه و اينکه محور فعاليت مردم حول فعاليتهاي کشاورزي و دامپروري ميباشد، اين منطقه از وجود صنايع چشمگيري برخوردار نبوده و صنايع موجود عبارتاند واحد کارخانه صنعتي توليد عرقيات (گلاب) ، واحد کارگاه توليدي سنتي انواع عرقيات و چند کارگاه پنيرسازي و ماست بندي ، و کارگاه زنبورداري و توليد و بسته بندي عسل در کنار گلابگيري و براي ظروف گلاب و عرقها صنعت شيشه گري نيز داير بودهاست که در حال حاضر صرفاً بصورت توليد صنايع دستي فعال است.
وضعيت دامپروري
در ميمند، پرورش گاو و گوسفند از ديرباز رواج داشته و در کنار کشاورزي شغل اکثري مردم شهرستان را شامل ميشود. در حوزه تحت پوشش اين شهرستان علاوه بر اکثر روستائيان، جامعه عشايري سيار و نيمه سيار نيز اقدام به پرورش و نگهداري دام مي نمايند که اکثراً نيز بصورت سنتي ميباشد و با توجه به وضعيت مراتع که اغلب کوهستاني بوده و همچنين وجود پسچراي زراعت به مقدار زياد مساعد در پرورش گوسفند به شمار ميرود. در اين منطقه به جز پرورش گوسفند نسبت به پرورش گاو و گوساله، زنبور عسل نيز اقدام ميگردد. تعداد دام موجود در شهرستان به 000/500 راس بالغ ميشود و حدود 6000 کلني زنبور عسل وجود دارد که توليد عسل هر کلني بطور ميانگين 35 کيلوگرم ميباشد. مضافاً توليدات فرآوردههاي دامي نظير پوست- پشم- شير- ماست- پنير- دوغ- کره محلي- خامه و ... نيز فراوان ميباشد. همچنين اخيراً پرورش ماهي قزل آلا نيز در رودخانه زيباي آتشگاه انجام ميگيرد.