بندر ترکمن، شهري است در غربيترين نقطه استان گلستان. نام آن پيش از انقلاب ايران «بندر شاه» بود. اين شهر مرکز شهرستان ترکمن است.
بندرترکمن جزو شهرهايي است که در ابتداي کار راه آن در ايران ريلهاي راه آهن به آن کشيده شد. اين شهر درسال 1306 خورشيدي به فرمان رضاشاه بنياد شد و سال بنياد شهرداري آن 1309 ميباشد.
بندر شاه در قديم داراي سه اسکله بود که اکنون بازماندههايي از آنها بهجا مانده.
بر طبق سرشماري رسمي، در سال 1384، جمعيت آن (بخش مرکزي شهر بندرترکمن) بالغ بر 46900نفر بودهاست. از نقاط گردشگري آن ميتوان به جزيره آشوراده در حدود يک کيلومتري ساحل آن اشاره نمود که تا چند سال قبل مسکوني بودهاست. اين جزيره در حال حاضر در اختيار شيلات قرار گرفتهاست. اکثريت مردم اين شهر ترکمن و سني مذهب ميباشند، ولي اقوام ديگر من جمله فارسها، ترکها، قزاقها، مازندرانيها،ارامنه و سيستانيها و... در کنار هم زندگي ميکنند.
تا پيش از سال 1305 هجري شمسي نامي از اين بندر در هيچ يک از منابع چاپي به چشم نميخورد. سالنامه رسمي کشور در اين سال دلايل ايجاد اين شهر جديد را بالا آمدن عمق خليج ميانکاله و در نتيجه کاهش عمق آبخور بندر جز (گز فعلي) اعلام کرد. اين شهر اولين شهر ايران است که به طور کامل توسط معماران تحصيل کرده نوين طراحي و معماري شدهاست. خيابانهاي منظم و ميادين وسيع آن نيز بر خلاف شبکه تارعنکبوتي اکثر شهرهاي ايران نشان از همين معنا دارد.
افتصاد بندر ترکمن
اقتصاد شهر بر اساس راه آهن و بندر طراحي شده بوده که با بالا آمدن عمق دريا و کاهش آبخور کشتيها، امروزه عملا خاصيت بندر تجاري ندارد و تنها مواد سوختي و نفت خام در مقياس بسيار ناچيز به مقصد نيروگاههاي منطقه تخليه ميگردد. اقتصاد شهر در حال حاضر بر اساس توليد فرش و گليم، صيد و توليد خاويار، کشاورزي و صنايع دستي رونق اندکي دارد. بندر اميرآباد در نزديکي بهشهر مازندران جايگزين بندر تجاري منطقه شدهاست.
ديدنيهاي بندر ترکمن
از ديدنيهاي اين شهر خانههاي چوبي دو طبقه در بخش گومش تپه ميباشد و بندر آبسکون که محل مرگ آخرين پادشاه خوارزمي بودهاست در اين شهرستان ميباشد. جزيره آشوراده بزرگترين جزيره ايراني خزر در اين شهر قرار دارد
ديوار قزل آلان (ديوار دفاعي گرگان) مربوط به دوره ساسانيان که از شهرستان کلاله آغاز ميشود با طي حدود دويست کيلومتر در اين شهرستان به دريا منتهي ميشود. اين ديوار بزرگترين ديوار جهان پس از ديوار چين است.
دوشنبه بازار بندر ترکمن از ديدنيهاي اين شهر ترکمننشين است که در آن صنايع دستي ترکمن به ارزانترين قيمت عرضه ميشود.
هرساله تنها در تعطيلات نوروز بيش از يک ميليون گردشگر داخلي از بندرترکمن، جزيره آشوراده و اسکله و بازارچه گمرکي آن بازديد ميکنند.
فرش ترکمني، پشتي ترکمني، روسريهاي زنانه و صنايع دستي ترکمنها مهمترين سوغاتي اين شهر هستند. ضمن آنکه در اعياد قربان و فطر نيز اين منطقه ديدني است. اين دو عيد بزرگترين عيد ترکمنها به شمار ميروند. مسلما از لحاظ رسيدگي به جاذبههاي گردشگري اين شهر اجحاف و کوتاهي هاي فراواني شده که کم کم اين وضعيت رو به بهبود است ولي اميد است تا اين جاذبههاي با کمي همت مسئولان بيشتر به چشم بيايد رسيدگي لازم شده تا از طريق همين جاذبهها نرخ بيکاري کاهش چسم گيري داشته باشد .
آموزش عالي
در بندر ترکمن يک واحد دانشگاه پيام نور با رشتههاي انساني و رياضي وجود دارد.