خمام، شهري است در شهرستان رشت در استان گيلان ايران.
جمعيت
براساس سرشماري سال 1385جمعيت خمام (3,816خانوار) برابر با 12,901نفر بوده‌است.
علت نام گذاري خمام از قديم دلايل متعددي به اين منظور صورت گرفته که عبارتند از: 1- بعضي‌ها معتقد بودند که در قديم در اين منطقه در هر خانه‌اي براي نگهداري آب شرب مورد استفاده آن را داخل خم‌هايي نگه مي‌داشتند به طوري که در اکثر خانه‌ها اين خم‌ها وجود داشتند.به دليل وجود اين خم‌ها اين منطقه به خمآب و به مرور زمان به خمام تغيير نام پيدا کرد.
2-اين منطقه در قديم به شهر خوبان معروف بود ودر حال حاضر پسوند اغلب مردم اين منطقه خوباني است. ولي به مرور زمان خوبان به خمام تغيير نام داد.
3- بعضي بر اين اعتقاد هستند که خمام در ابتدا «خو مام» بوده‌است که در زبان گيلکي به معني سرزمين من مي‌باشد.
خمام رود: 90? ارضي ژ-4 (به وسعت 36300 هکتار يعني حدود 40? کل اراضي سمت چپ سفيدرود است. از جنوب به کانال سمت چپ سد سنگر، از مشرق به زهکشي طبيعي گيشه دمرده، از شمال به درياي خزر و تالاب طالب آباد و از مغرب به جاده رشت- تهران و سياهرود (رشت) و کريم نوبين جوب محدود مي‌باشد.) را خمام رود آبياري مي‌نمايد. خمام رود که در تمام مسير خود بستر نسبتا عريضي دارد از محل انشعاب شير جوب در قطعه مشترک سمت چپ سد سنگر پس از عبور از سرريزي به شکل w با نام خمام رود تا محل خمام بين رشت و انزلي جريان دارد. در خمام بعد از انشعاب گورابجير با نام شيجان به تالاب شيجان که يکي از تالابهاي کوچک تالاب انزلي است وارد مي‌شود. انشعابهاي کريم نوبين جوب و داوچه رود و ميرزا رحماني رود و گوراب سر و گورابجير از سمت راست آن جدا مي‌شود. اطلاعات عمومي: موش کور مديترانه‌اي يا به زبان محلي گيل موش بيشتر در خمام و تالش محله به فراواني يافت مي‌شود.
خمام در توليد صندوق نسوز رتبه اول را در استان و به گفته عموم مردم در کل کشور دارد.
مکانهاي زيارتي بخش خمام: آقا سيد حسن: واقع در شهر خمام 13 کيلومتري شمال غربي رشت به گفته اهالي و مطابق آنچه در شجره نامه موجود آمده‌است آقا سيد حسن از پسران امام موسي کاظم(ع) مي‌باشد. بناي قديمي اين بقعه را تخريب و به جاي آن ساختمان جديد و مجللي ساخته‌اند. اين ساختمان شامل بقعه و مسجد بزرگ شهر در 2 طبقه‌است. طبقه اول مردانه و طبقه دوم زنانه‌است. کف حرم موزائيک و ازاره ديوارها سنگ مرمر است. سقف را به صورت طاق مدور زده‌اند و گنبد آن به رنگ طلايي است. ضريح جديد فلزي و مشبک شيشه بند مرقد آقا سيد حسن را در بر گرفته‌است.
بقاع و زيارتگاههاي بخش خمام عبارتند از : آقا مير محمد در فشتکه، آقا سيد قاسم در تيسيه، حاجي نارنجان در کوي شاه، آقا سيد زکريا در شيجان، بابا حسن در چوکام، آقا سيد پير در ميانکل، آقا سيد زکريا در کلاچاه، سيد امير سلطان در دافچاه، دو برادران در برمچه، آقا درويش علي و درويش محمد در خشکبيجار، آقا سيد زکريا و آقا سيد عبدلله در بسته ديم، آقا پير علي در تمل، آقا سيد ابراهيم در شيشه گوراب و چندين بقعه و زيارتگاه ديگر در برخي روستاههاي اين بخش.
بخش خمام:
اين بخش داراي 2 شهر و 5 دهستان است. شهرهاي بخش خمام عبارتند از خمام و خشکبيجار و دهستانهاي آن چاپارخانه، چوکام، حاجي بکنده خشکبيجار، کته سر خمام و نوشر خشکبيجار مي‌باشند که مجموعا داراي 79 آبادي هستند.
روستاهاي اطراف خمام
شيجان، کلاچاي اول، کلاچاي دوم، کته‌سر، روستاي لات، جفرود، چاپارخانه، جيرده، خواچگين، چوکام. از روستاهاي اطراف خمام مي‌توان زيرده و فشتکه و مرزدشت را نيز نام برد.