شهر رَشت مرکز استان گيلان در شمال ايران و مرکز شهرستان رشت است. اين شهر همچنين بزرگترين شهر در بين سه استان حاشيهاي درياي کاسپين يا آن اسمي که در مستندات اعراب هست بحر القزوين (توضيح اين که درياچهء ياد شده بر اثر تغيير لفظ از قزوين به کاسپين رفته رفته تغيير آوا يافته و اين دريا در دورههاي گذشتهء زمين شناسي تا قزوين گسترش داشت. امروزه در برخي ارتفاعات مانند ماسال در جدارهء جاده کوهستاني که بيش از 2000 متر ارتفاع دارد فسيل ماهي قابل رويت است.مازندران، گيلان و گلستان) محسوب ميشود.رشت در 49 درجه و 36 دقيقه طول شرقي و 37 درجه و 16 دقيقه عرض شمالي واقع شده و فاصله آن از تهران 325 کيلومتر ميباشد. همچنين شهر رشت با مساحت 136 کيلومتر مربع در زميني مسطح و هموار به ارتفاع 5 متر از سطح آب هاي آزاد قرار دارد و داراي جمعيتي بيش از 560000 نفر است.
وجه تسميه
بنابه گماني، تلفظ دقيق اين نام رِشت بوده که آن نيز از بن ريسيدن گرفته شدهاست و دليل اين نام گذاري مطرح بودن اين شهر در توليد رشتههاي ابريشمي دانسته شدهاست.
همچنين گفته ميشود در ابتدا رشت به صورت روستايي بزرگ ميان يک فضاي جنگلي بوده و از آباديهاي کهن ايران بشمار ميرفته که نامش در کتاب حدودالعالم به سال 372 هجري آمدهاست. در خصوص نام رشت هم نظرات متعددي وجود دارد. از جمله معروف به (بيه) يعني مصب بين دو رود يا (دارالمرز) يعني سرزمين پست و گود (جلگه) و يا به نظر علياکبر دهخدا چون ساخت اصلي شهر در سال 900 هجري بوده و کلمه رشت در حساب ابجد 900 است اين نام را انتخاب نمودند. قوميت مردم رشت گيلک و به زبان گيلکي با لهجه بيه پس تکلم ميکنند. مذهب اکثريت مردم شيعه اثني عشري است ولي تعدادي اقليت مذهبي از سالهاي بسيار دور در کنار ديگر مردم رشت زندگي ميکنند.
از ديگر دلايل نام گذاري رشت کلمه «رش» به معني باران بسيار ريز است. زيرا آب و هوا در اين منطقه تقريباً 8 ماه از سال باراني است که نوع باران رش بوده و تا 4 روز در هفته نيز ممکن است ادامه پيدا کند. در اين صورت رشت يعني مکاني که در آنجا باران به صورت مداوم ميبارد واژه گيلکي «وارش» که به معني باران است مويد اين نکته است که اين واژه مرکب از وا+رش ساخته شده که اصل کلمهء مرکب هم پيشوند «وا» معادل «باز» متبادر کنندهء «باز باران» يعني «باران مکرر»است و اين در واقع خصوصيت اصلي اين شهر است.
آب و هوا
آب و هواي رشت معتدل و مرطوب است که ميزان رطوبت آن در طول سال متغير ميباشد.ميزان متوسط بارندگي رشت در طول سال 1359 ميليمتر است که مقدار 957 ميلي متر (براي سال 1349) و 1970ميليمتر (براي سال 1350) هم مشاهده شدهاست.
دماي هواي رشت معمولاً در زمستان از 5 درجه زير صفر پايين تر نميرود و حداکثر آن در تابستان 37 درجهاست.البته حداقل 19- درجه (2 بهمن1343) و 4/12- درجه (25 دي 1386) و همچنين حداکثر 40 درجه (31 شهريور 1365) نيز در رشت مشاهده شدهاست.
گاهي اوقات در ماههاي سرد سال استقرار هواي کم فشار بر روي درياي خزر باعث ايجاد پديده فون ميشود.به اينصورت که دماي هواي رشت و شهرهاي اطراف آن بطور ناگهاني با وزش باد گرم حتي تا 30 درجه بالاي صفر افزايش پيدا ميکند.اين پديده پس از چند روز با سرد شدن ناگهاني هوا و بارش برف يا باران خاتمه پيدا ميکند.
بارندگيها در فصول بهار و تابستان رگباري و محلي و در پاييز و زمستان متأثر از ريزش هواي سرد از عرض هاي شمالي است.در فصل زمستان هواي بسيار سرد و خشک مناطق جنب قطبي همراه با هسته پر فشار با ريزش به عرضهاي جنوبي تر و عبور از روي درياي کاسپين مرطوب شده و ضمن همراهي با جريانات ناپايدار اروپايي باعث بارندگيها بسيار خوب و گاهي اوقات برفهاي شديد در شهر رشت ميشود.برفهاي بيش از 4 متر سالهاي 1328 و 1350 و بارش برف سهمگين 17 تا 23 بهمن 1383 و بيش از 190 سانتي متر در روزهاي 15 تا 24 دي 1386 به اين علت ميباشد.
شهر هاي خواهر خوانده
اروميه که در کنار درياچه اروميه واقع شده است.
اماکن ديدني
بقعه خواهر امام
آرامگاه سليمان داراب (آرامگاه ميرزا کوچک جنگلي): دلاور نهضت جنگل
مجموعه شهرداري رشت
موزه سردارجنگل - خانه ميرزا کوچک خان جنگلي (واقع در محله استادسرا)
موزه رشت (تأسيس 1349 - واقع در خيابان بيستون)
خانه ابريشمچي (واقع در ميدان صيقلان)
خانه حاج ميرزا خليل رفيع (واقع در خيابان استاد مطهري که محل شوراي اسلامي شهر رشت ميباشد)
آرامگاه شهيدان (واقع در جوار بيمارستان پورسينا که آرامگاه چهار تن از شهداي جنبش مشروطيت گيلان است)
پارک شهر رشت معروف بهباغ محتشم (شامل پارک اصلي که سابقه آن به دوره ناصري ميرسد و عمارت کلاهفرنگي رشت و شهربازي)
بازار سنتي رشت (شامل ميدان بزرگ و ميدان کوچک و چهارسوقها و کاروانسراها است)
بوستان ملت (واقع در چهارراه گلسار، ابتداي جاده انزلي)
موزه رشت (واقع در خيابان بيستون)
سبزه ميدان (شامل کتابخانه عمومي و تنديسهايي از مشاهير گيلان)
بقعه داناي علي (واقع در خيابان بيستون)
بقعه بي بي و زينب (واقع در خيابان عطاآفرين کوچه بي بي زينب)
پارک دانشجو (واقع در ميدان يخ سازي)
موزه ميراث روستايي گيلان (واقع در جاده رشت - تهران، پارک جنگلي سراوان)
کتابخانه ملي رشت (با قدمتي بالغ بر 82 سال(1306) خورشيدي، واقع در خيابان اعلم الهدي)
محله چمارسراي رشت (قديمي ترين محله رشت که خانه پير زني بوده که وسعتي بسيار داشت)
محله هلال احمر که در کنار هلال احمر استان قرار دارد {محله تازه تاسيس است}
مؤسسات آموزش عالي
دانشگاه گيلان
دانشگاه علوم پزشکي گيلان
دانشگاه جامع علمي کاربردي واحد گيلان
آموزشکده فني و مهندسي شهيد چمران رشت
آموزشکده دخترانه دکتر معين رشت
جهاد دانشگاهي غير انتفاعي گيلان
دانشگاه پيام نور واحد گيلان
مرکز آموزش عالي جابرابن حيان
دانشگاه آزاد اسلامي (سما)