ماسوله در 55 کيلومتري رشت در استان گيلان قرار دارد. اين شهر در ناحيهاي کوهستاني و جنگلي در دامنهاي صخرهاي با وسعت 16 هکتار و ارتفاع 1050 متر از سطح درياي آزاد ساخته شدهاست. ماسوله در 32 کيلومتري جنوب غربي شهرستان فومن قرار دارد و از غرب به خلخال، از شمال به ماسال و از جنوب به طارم محدود است.
اين شهر طي شماره 1090 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
اين شهرک هم اکنون رويارو با مسائلي مانند ريزش سنگ، سيل، رانش زمين، زمينلرزه، تصرف به منظور توسعه عمراني و انساني و تخريب و ... ميباشد.
زبان مردم ماسوله تالشي است.
ماسوله داراي محلههاي ريحانه بر، خانه بر، مسجدبر، کشه سر و اسد محله است.
قلل مهم ماسوله عبارتاند از: شاهمعلم (شامولوم)، آسمانکوه، لاسه سر، تروشوم و کله قندي. که قله شاه معلم با ارتفاع 3050 متر بلندترين نقطه استان گيلان ميباشد.
تاريخ
حدود هشتصد تا هزار سال پيش مردماني از نقاط مختلف سرزمين گسترده ايران به دلائل نامعلومي به منطقه ماسوله كوچ كردند. برخي از مردمان محلي نيز از منطقه اي به نام كهنه ماسوله واقع در 6 كيلومتري شمال غرب اين شهر با اين افراد همراه شدند. طي كاوش هاي انجام شده از محوطه باستاني كهنه ماسوله سفالينه هائي متعلق به قرون پنجم تا هشتم هجري قمري بدست آمده است كه دقيق ترين مستندات قابل توجه تاريخي مي باشند.
در 10 کيلومتري بالاتر از ماسوله جديد، ماسوله قديم با آثار و بازماندههاي انساني از قبيل سنگ کوره و ... در منطقهاي گسترده پراکنده شده است که جزء آثار باستاني بشمار ميآيند.
معماري ماسوله
ماسوله داراي معماري منحصر به فردي است. محوطه جلوي خانهها و پشت بامها هر دو به عنوان پياده رو استفاده ميشوند. خيابانهاي کوچک و پلههاي بسيار به هيچ وسيله نقليه موتوري اجازه ورود نميدهد. معماري ماسوله در يک جمله توصيف ميشود: حياط ساختمان بالايي پشت بام ساختمان پاييني است. ساختمانها معمولاً از دو طبقه تجاوز نميکنند.