شهرستان بهار يکي از شهرستانهاي هشت‌گانه استان همدان با وسعتي معادل 1334 کيلومترمربع، حدود هفت‌درصد از وسعت استان را شامل مي‌شود. اين شهرستان داراي سه بخش مرکزي، لالجين و صالح‌آباد و شش دهستان و سه شهر بهار، لالجين و صالح‌آباد و هفتاد روستاي داراي سكنه است.
شهرستان بهار از نظر طبيعي داراي آب و هواي خشك بوده، رژيم بارندگي آن از تيپ اقليم مديترانه‌اي است.
اكثر اهالي اين شهرستان به زبان تركي و تعدادي از روستاهاي غربي آن به زبان كردي صحبت مي‌كنند. همه اهالي اين شهرستان بر مذهب شيعه‌اند.
شهر بهار مرکز بخش بهار يا سيمينه‌رود شهرستان همدان است. اين شهر در نوزده کيلومتري شمال غرب همدان واقع است. اين بخش از دو دهستان سيمينه‌رود و خدابنده‌لو تشکيل يافته و مجموعاً داراي 311 آبادي است. جمعيت اين شهر در سال 1365شمسي 21678 نفر بوده‌است.
مهاجران (ماران) مرکز دهستان مهاجران بخش لالجين، بزرگترين روستاي اين فرمانداري است که به‌رغم جمعيتي بالغ بر هشت‌هزار تن هنوز رسماً شهر نشده‌است.
مهم‌ترين جاذبه‌هاي گردشگري شهرستان بهار:
شهر لالجين
آرامگاه شيخ محمد بهاري
تپه و پل مهاجران (ماران)
کاروانسراي تاج‌آباد
تپه سيمين زاغه
فعاليت عمده صنايع دستي شهرستان بهار در زمينه بافت قالي و ساخت سفال و سراميک است. در اين دو صنعت- هنر در سال 1382 به ترتيب 11121 و 3580 نفر مشغول به فعاليت بوده‌اند.
پيشينه تاريخي:
در اوايل قرن پنجم شهر بهار مرغزار يکي از امراي سلجوقي به نام قراتکين بوده‌است. در سال 800 هجري که اميرتيمور گورکاني آسياي صغير و شام را به تصرف درآورد، هفت ايل بزرگ را به نواحي مختلف ايران کوچاند. در اين بين، ايل بهارلو (از جمله ايلات قراقويونلو) مرغزار بهار (قُرُق) را ييلاق خود قرار دادند. اين ايل در زمان صفويه در قراتکين ساکن شدند و به سبب غلبه بهارلوها اين منطقه به بهار موسوم شد.
بهار در گذشته‌هاي بسيار دور از منظره‌هاي زيبا و از نعمت‌هاي خدادادي و طبيعي زيادي بهره مند بوده‌است به روايت تاريخ زين العابدين شيرواني در سنه 1253 ه ق، سپاهيان هلاکوخان و مغول، آن را ويران و قلعه شهر را با خاک يکسان کردند. در سال 800 ه ق امير تيمور گورکاني، هفت ايل ترک زبان که يکي از آنان ايل بهارلو بود به نواحي کردستان و همدان کوچانده و ييلاق خود را همچون قراتکين (يکي از امراي سلجوقي به سال 308 هق) مرغزار و چمن‌هاي بهار قرارداد.
وجه تسميه بهار:
نام شهر بهار از ايل بهارلو که در زمان قراقويونلوها در اين منطقه اسکان يافته‌اند، گرفته شده‌است.
مردم:
دين مردم اين شهرستان اسلام و مذهب شيعه‌است. زبان عموم مردم ترکي است و عده قليلي نيز به لري و کردي تکلم مي‌کنند. از دوره صفوي طايفه قراگوزلوها نيز در منطقه حضور داشتند که اراضي بهار را بين خود به صورت اربابي تقسيم کرده بودند.
مشاهير:
-شيخ محمد بهاري [[(1265-1325ق) فرزند ميرزا محمد مجتهد شيعه. وي در نجف از ملازمان
ملاحسينقلي شوندي گرديد.مقبره ايشان در گلزار شهداي بهار است.
-علي‌اصغر بهاري
تعداد شهدا و مفقودين:
تعداد شهدا و مفقودين اين شهرستان 557 نفر معادل 7,7 درصد کل شهداي استان مي‌باشد که خانوده آنها زير پوشش بنياد شهيد قرار دارند.تعداد آزادگان اين شهرستان 127 نفر معادل 12,9 درصد کل تعداد آزادگان استان و تعداد جانبازان اين شهرستان 1688 نفر معادل 8,7 درصد کل جانبازان استان مي‌باشد که تحت پوشش خدمات بنياد جانبازان قرار دارند.
ويژگي‌هاي طبيعي:
از ويژگي‌هاي طبيعي بهار مي‌توان به تنوع آبرفتهاي حاصلخيز که از فرسايش رسوبات سطحي ارتفاعات الوند به وجود آمده و نيز به نفوذ پذيري عمق خاک آن اشاره کرد. بهار به علت دارا بودن زمستان‌ها و يخبندان‌هاي طولاني از مناطق سردسير کشور محسوب مي‌شود. تابستان‌هايش معتدل و گرمترين ماههاي سال آن، تير و مرداد با حداکثر گرماي 6/39+ درجه سانتيگراد و سردترين ماهها دي و بهمن با حداقل درجه حرارت 33- سانتيگراد است.ميانگين بارش سالانه در حدود 315 ميلي متر و حداقل بارش سال در اواخر خرداد و حداکثر آن در فروردين ماه به ثبت رسيده‌است. اين شهر به دليل اختلاف ارتفاع بين بهار و ارتفاعات الوند، منطقه‌اي بادخيز است.
شبکه آبها:
چاهها، قنات و رودها، شبکه آبياري بهار را تشکيل مي‌دهند و همين است که موجب توسعه و گسترش کشاورزي در اين شهر و منطقه شده‌است. از مهم ترين رودهايي که در اين منطقه جريان دارد، مي‌توان از سيمينه رود، قره‌چاي، فرجين و رودخانه صالح آباد را مي‌توان نام برد.