شهر بندر عباس مرکز استان هرمزگان در جنوب ايران است. شهر بندرعباس در بخش مرکزي شهرستان بندر عباس قرار دارد.
بندر عباس يکي از مهم‌ترين بندرهاي جنوب ايران است و نام پيشين آن بندر گمبرون بوده‌است.
جغرافيا
شهرستان بندرعباس در شمال تنگه هرمز قرار دارد. وسعت آن27316 کيلومتر مربع است. اين شهرستان از سمت شمال به شهرستان حاجي آباد و از سمت شرق به شهرستانهاي ميناب و رودان، از غرب به شهرستانهاي: بندرخمير و بندر لنگه، و از جنوب به خليج فارس و جزيره قشم محدود مي‌باشد. شهر بندر عباس مرکز شهرستان بندر عباس است. وسعت اين شهر که در ساحل خليج فارس واقع شده‌است حدود 45 کيلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دريا 10 متر مي‌باشد. نزديک‌ترين شهر به بندرعباس شهر قشم (مرکز جزيره قشم) با حدود 28 کيلومتر مي‌باشد. فاصله بندرعباس تا تهران 1333 کيلومتر مي‌باشد.
تاريخچه
تا قبل از قرن چهارم هجري در حوالي بندرعباس فعلي بندر و روستاي کوچکي به نام سورو وجود داشت. در سال 1514 پرتغالي‌ها اين منطقه کوچک را براي پياده شدن و بارگيري اجناس از خشکي انتخاب کردند. به دليل خرچنگ زيادي که در سواحل اين بندر وجود داشت نام آن را بندر «کاماراو» يا «گامارائو» يعني بندر خرچنگ گذاشتند. نام متداول بعدي يعني گامبرون به احتمال زياد از لغت پرتغالي گامارائو اقتباس شده‌است. بندرعباس يکي از بنادر مهم ايران در جاده ابريشم بوده‌است بطوري که کاروانهاي تجار در اين شهر به انجام مراحل گمرکي مي‌پرداختند و از اين مسير براي انتقال کالاهاي خود به اروپا و آفريقا و آمريکا اقدام مي‌کردند.
نام بندرعباس
در سال 1622 ميلادي شاه عباس توانست با توانمندي سردار ايراني امام قلي خان دست پرتغالي‌ها را از اين بندر کوتاه کند. به افتخار اين پيروزي بندر گمبرون به بندر عباس تغيير نام داد. در تقسيمات فعلي کشوري شهر بندرعباس مرکز استان هرمزگان و يکي از مهم‌ترين مراکز استراتژيکي و تجاري ايران در جوار خليج فارس و درياي عمان مي‌باشد. شهر بندرعباس به عنوان مرکز استان هرمزگان، شهري در حال پيشرفت و توسعه‌است. اگر چهره شهر را با چند سال قبل مقايسه کنيد متوجه خواهيد شد که ساختمان سازي وخصوصا آپارتمان سازي با سرعت قابل ملاحظه‌اي در حال انجام است. احداث پل ارتباطي خيابان استانداري و بلوار طالقاني، ايجاد پارکينگ عمومي با خشک سازي دريا در بلوار ساحلي، راه اندازي پارک‌هاي تفريحي مهرگان، پارک شهر توحيد، پارک ساحلي سورو و پارک ساحلي دولت از ديگر عواملي است که در تغيير شکل شهر و فرهنگ آن تاثير بسزايي داشته‌است.
جمعيت
بندرعباس بزرگ‌ترين مرکز استان هرمزگان است جمعيت اين شهر طبق سرشماري سال 1385 مرکز آمار ايران برابر با 367,508 نفر بوده‌است.
آب و هوا
آب و هواي اين شهر گرم ومرطوب است. فصل تابستان در اين شهر نزديک 9 ماه از سال ادامه دارد. دماي هواي شهر بندرعباس در گرم‌ترين روزها به 44 درجه سانتيگراد و در سردترين روزها به 4درجه سانتيگراد نيز رسيده‌است.
بنادر تجاري
بندر شهيد رجايي و بندر شهيد باهنر به دليل موقعيت مناسب جغرافيايي، به عنوان نقطه اتکاي بندرعباس در جهت جابه‌جايي کالا و سرمايه در اشکال مختلف، نتايج اقتصادي به سزايي براي استان هرمزگان به همراه داشته و بندرعباس را به منطقه ويژه اقتصادي معادن، فلزات، کشتي‌سازي و صادرات و واردات کالا تبديل کرده‌است.
آثار تاريخي
عمارت کلاه فرنگي، اين ساختمان توسط هلندي‌ها در سال 1110 هجري قمري ساخته شده و قلعه‌اي با 16 برج و 3 دروازه بوده که به عنوان اداره گمرک استفاده مي‌شده‌است.
حمام گله‌داري، اين حمام از پنج گنبد بزرگ و کوچک ساخته شده و به حمام شاه عباس نيز معروف است.
معبد هندوها، که در بندرعباس به بُت گورُ معروف است در سال 1310 توسط هندوهاي ساکن بندرعباس به سبک معماري هندي و توسط معماران هلندي بنا شده و در حال حاضر به عنوان موزه تاريخي استفاده مي‌شود. اين معبد در مرکز شهر و در خيابان امام خميني واقع شده‌است.خوري به نام "گور سوزون" نيز در بندر عباس وجود دارد که گويا هندوهاي ساکن شهر مردگان خود را در کنار آن مي‌سوزاندن و احتمالا بنا به سنت هندوها خاکستر آنها را به اين خور مي‌ريختند. امروزه بخشي از فاضلاب شهر از اين راه به خليج فارس مي‌ريزد.
مسجد ناصري (بندر عباس) که در سال 1304 هجري قمري ساخته شده‌است. اين مسجد در سال 1386 بازسازي شده‌است.
مسجد صحراباغي اين مسجد در سال 1310 هجري قمري بنا شده‌است.
مسجد گله‌داري تاريخ ساخت آن مربوط به 1296 هجري قمري مي‌باشد.
مسجد جامع در سال 1175 هجري قمري بنا شده‌است.
امامزاده سيد مظفر (بندر عباس)، اين آرامگاه از زيارتگاه‌هاي عمده استان محسوب مي‌شود و در بلوار امام خميني واقع است.
مجموعه برکه‌هاي باران، اين برکه‌ها که تاريخ بناي آنها به دوره صفويه باز مي‌گردد در بلوار پاسداران و کوي 22 بهمن واقع است.
مراکز تجاري
مجتمع تجاري زيتون به عنوان اولين مرکز تجاري مدرن و پس از آن مجتمع‌هاي نيلي، ستاره جنوب، سيتي سنتر، ستاره شهر، سرو، رويال و کارگزاري (شامل واحدهاي تجاري، مسکوني، تفريحي، شهربازي کودکان و سينما) درکنار بازارهاي سنتي مثل بازار اوزي‌ها، بازار لاري‌ها، بازار شهرداري و بازار روز فعال هستند. مراکز تجاري صدف، ملکه آسمان‌ها، مرواريد و زيتون 2 نيز در دست ساخت مي‌باشند.
مراکز آموزشي و دانشگاهي
بندرعباس در زمينه فعاليت واحدهاي آموزشي علمي و تخصصي داراي امکانات و قابليت‌هاي درخور توجهي مي‌باشد. دانشگاه علوم پزشکي هرمزگان، دانشگاه هرمزگان، دانشگاه پيام نور (که علاوه بر بندرعباس در ميناب و بندرلنگه نيز شعبه دارد)، دانشگاه آزاد اسلامي (که در بندر لنگه، قشم، ميناب، رودان و هرمز نيز شعبه دارد)، دانشگاه مهندسي کشتي‌سازي و صنايع دريايي دانشگاه امير کبير، آموزشکده‌هاي فني شهيد کراني بندرعباس و فني و حرفه‌اي فاطميه بندرعباس، مرکز تربيت معلم شهيد باهنر، مرکز تربيت معلم فاطمه‌الزهرا، مرکز تربيت معلم حضرت زينب و مرکز آموزش ضمن خدمت شهيد بهشتي بندرعباس از مراکز آموزشي بندرعباس مي‌باشند.
بانک ژن زيست محيطي جنوب ايران نيز در بندر عباس واقع شده‌است.
فرودگاه
شهر بندرعباس داراي يک فرودگاه بين‌المللي است. اين فرودگاه يکي از 6 فرودگاه بين‌المللي ايران است. فرودگاه بين‌المللي بندرعباس به علت منطقه‌اي که در آن حاضر است عضو IATA نيز بوده و پروازهاي زيادي را در خود مي‌بيند. پروازهاي بين‌المللي اين فرودگاه به کشورهاي حوزه خليج، پاکستان و هند انجام مي‌شود. يکي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي اين فرودگاه بدون سانحه بودن آن است. به طور متوسط هر هفته 81 پرواز داخلي و خارجي در فرودگاه بين‌المللي بندرعباس انجام مي‌گيرد.
پايانه مسافربري
بندرعباس داراي يک پايانه مسافربري است که در محله نخل ناخدا قرار دارد.
شبکه راه‌آهن
راه آهن از ديگر محورهاي ارتباطي که از نظر حجم مسافر و حمل و نقل کالا به کليه نقاط ايران درصد بالايي را به خود اختصاص داده‌است. از شهر بندرعباس روزانه يک قطار مسافري به مقصد تهران حرکت مي‌کند. يک قطار ديگر با نام قطار غزال نيز يک روز در ميان مسير بندرعباس – تهران و بلعکس را طي مي‌کند. از ايستگاه مسافري راه آهن بندرعباس يک قطار به مقصد اصفهان و قطار ديگري به مقصد مشهد نيز مسافرين را جابجا مي‌کند.
هتل‌ها
هرمز (5 ستاره)، هما، خليج فارس (5 ستاره)، آپارتمان آتيلار 1 (4 ستاره)، آپارتمان آتيلار 2، آپارتمان قدس، گوهرشاد، گنو، گلشهر، سعدي، حمزه، نقش جهان، دريا، کوثر
جاذبه‌هاي طبيعي گردشگري
کوه گنو، چشمه آبگرم گنو، چشمه آبگرم خورگو، چشمه آبگرم سرخاء، چشمه آبگرم کشکوئيه، چشمه آبگرم نيان، چشمه آبگرم چستانه، کوه ذرتو، تپه چاه لرد، قادهار، جنگل کوه شب، سيخوران، بنوزاکين، چشمه آبگرم باري، غار سرخاء، آبشار سرخاء، غار چلو، شهر فين
ترابري
به خاطر گرمي هوا در اين شهر از سال 1385 خورشيدي ده‌ها دستگاه اتوبوس کولردار جديد وارد ناوگان حمل و نقل شهر بندرعباس شده‌است. اين تعداد دستگاه اتوبوس در مسير خيابان‌هاي آيت‌الله غفاري، کوي 22 بهمن، شهرک توحيد، محله کمربندي، ترمينال نخل ناخدا، اسلام‌آباد، پايگاه هوايي گلشهر و پليس راه قديم کار مي‌کنند.