شَهرکُرد يکي از شهرهاي جنوبي ايران و مرکز استان چهارمحال و بختياري است. اين شهر همچنين، مرکز شهرستان شهرکرد ميباشد. شهرکرد در 97 کيلومتري جنوب غرب اصفهان قرار گرفتهاست. نام پيشين آن «دِهْکُرد» بودهاست که پس از تبديل بهشهر، بهنام کنوني تغيير نام داد. براساس آمار سال 1385 خورشيدي، جمعيت شهرکرد برابر با 131,612 نفر بودهاست.
وجه تسميه
دهکرد (شهرکرد امروزي) در قرن هفتم هجري قمري تحت سلطه اتابکان فارس و لرستان بود. بعدها وسعت يافت و در شهريور 1314 شمسي از دهکرد به شهرکرد تغيير نام يافت. واژه «دهکرد» از دو بخش «ده» + «کرد» تشکيل شدهاست. بعضيها معتقدند واژه «کرد» در حقيقت به معني گله داري است چون شغل ساکنان اوليه اين منطقه به علت داشتن مراتع خوب و سرسبز، غالباً گله داري بودهاست. کلمه کرد در لغتنامههاي معتبر فارسي نيز به معني رمهدار است.
برخي بر اين نظرند که اين منطقه بدين خاطر دهکرد نام گرفتهاست که گويا در گذشته دستهاي از کردها در اينجا ساکن بودهاند از اين رو اين منطقه را دهکرد ناميدهاند. اين استدلال بهچند دليل نادرست است. نخست آن که در لهجه دهکردي اثر قابل توجهي از کلمات کردي ديده نميشود. دوم آنکه ما با کلمه دهکرد در ساير مناطق کشور مواجه هستيم که اتفاقاً آنها هم کرد نيستند؛ مثلاً منطقه دهکرد در بروجرد يا منطقه دهکرد در جيرفت.
البته بهگفته برخي از اهالي اين شهر، با توجه به اينکه در شهرکرد چه در قديم و چه در حال کردين(نوعي بالاپوش نمدي که چوپانان لر به تن ميکنند) توليد ميشود، ابتدا به اين مکان دهکردين و بعدها به خاطر راحتي کار، به آن دهکرد گفته شد.
در کتابي بهنام «ايران باستان» از ژوزف ويسهوفر محقق و شرقشناس آلماني آمدهاست که شاپور دوم در نامهنگاريهاي خود نام شهريار «دژگـُرد» را که دژي مستحکم در منطقه کوهستاني زاگرس بوده، آوردهاست. با احتساب تسلط زبان عربي در دوران حکومت اعراب بهراحتي ميتوان دريافت که «دژگـُرد» با عوض شدن حروف «ژ» و «گ» که در الفباي عربي وجود نداشته، به «دهکـُرد» تغيير کردهاست. در منطقه اصفهان و چهارمحال و بختياري و لرستان وجود مکانهاي نظامي، کاملاً قابل تشخيص است. همانند «چَمگـُرد» (چَمگـُردان امروزي)، «دژگـُرد» (شهرکرد امروزي)، «چـِلگـُرد» (چـِلگـِرد) و «بروگـُرد»(بروجرد امروزي). در سال 1314 خورشيدي، دهکرد از دهستان به شهرستان تبديل شد و با تغيير واژه «ده» به «شهر» نام شهرکرد بر آن نهاده شد.
نژاد
با نگاه به کتاب قوم لر نوشته «اسکندر اماناللهي بهاروند»، ساکنان دهکرد و يا شهرکرد کنوني، لر بختاري بودهاند و البته زبان آنان نيز لغات و اصطلاحات بختياري فراوان دارد. البته زبان بهتنهايي نژاد مردم را در مناطق مختلف مشخص نميکند. چرا که مثلاً در حومه همين شهر، مردم شهر کيان به زبان ترکي تکلم ميکنند. يا مردم چالشتر در نزديکي همين شهر، بيشتر فارسي حرف ميزنند. ولي بيش از 70? از اهالي اين شهر را، مردم بختياري (بهخصوص اهالي شهرستانهاي فارسان،کوهرنگ،اردل ،لردگان وبروجن و بختياريهاي استانهاي ديگر خوزستان، لرستان و اصفهان) تشکيل ميدهند که نتيجتاً آداب ورسوم بختياريها در گويش، موسيقي و فرهنگ شهرکرد کنوني مشهود است. اين نکته نيز قابل توجه است که شهرکرد بهدليل مرکزيت استان، اقوام اقليت ديگر را نيز بهدلايل اجتماعي و سياسي دربرگرفتهاست که هيچ ارتباطي بهنژاد مردم شهرکرد ندارد.
زبان
زبان مردمان شهرکرد، فارسي است که واژههاي لري و بختياري فراوان دارد. اما امروزه بسياري از اهالي شهرهاي اين شهرستان مانند سامان، بن، کيان و طاقانک به زبان ترکي نزديک به ترکي قشقايي تکلم ميکنند. لازم بهذکر است که احتمالا" مردم شهرکرد داراي لهجهاي خاص و بهاحتمال زياد، داراي زبان خاصي بودهاند که در طول تاريخ با توجه به موقعيت ارتباطي و اقوام بختياري موجود در استان و استانهاي همجوار، دستخوش تغيير و رسوخ کامل کلمات بختياري به اين زبان يا لهجه شدهاست.